امام باقر(ع) فرمود: «چون قائم ما(ع) قیام نماید، دستش را برسر بندگان می گذارد(1) و به این وسیله خردهای آنان گرد هم آمده و عقل هایشان کامل می شود.»(2) «عقل، موهبت والای الهی، حجت خدا بر خلق، وسیله تقرب به خدای سبحان، پایه شخصیت انسان، راهنمای مؤمن، ابزار غور و بررسی در حکمت و بهترین ابزاری است که انسان در مسیر عبادت، از آن بهره می گیرد.
عقل، مبدأ امور، قوت و سنگ بنای هر کاری است که خدای تعالی آن را زینت و نور برای آفریدگان خود قرار داده است. مردم، خالق و مدبر خود را به عقل می شناسند، مخلوق بودن خود را به عقل می یابند و نیک و بد را، به ابزار عقل تمیز می دهند.
این است که عقل، بالاترین سرمایه انسان است؛ همچنان که فقری بدتر از نادانی نیست.
عقل، حجت باطن خداوند است که همگام با حجت ظاهر الهی، یعنی انبیاء و اوصیاء(ع)، مردم را به عبادت خدا رهنمون می شوند.»(3) عقل با حجاب معصیت، محجوب می شود؛ لذا گناهان به عنوان جنود جهل- در برابر سپاه عقل- معرفی شده اند.(4)
در زمان نورانی و شکوهمند ظهور، با مغلوب شدن شیطان و کم شدن زمینه های گناه، عقل ها از محجوب بودن خارج می شوند و به شکوفایی می رسند.
آن گاه که دست پر برکت حجت خدا بر سر عقل های انسان ها قرار گیرد، عقل ها کامل می شود، حجاب گناه را می درد و راه عبادت خدا- بدون هیچ گونه شرک- هموار می گردد:
«یعبدوننی لا یشرکون بی شیئا.»(5)
پی نوشت:

1- کمال الدین و تمام النعمة، ص675 /// 2- این عبارت حکایت از این است که مردمان دوران ظهور، مورد لطف ویژه آن حضرت قرار می گیرند./// 3- این سطور، بر اساس احادیث3،11، 12،18، 22، 23، و24 از کتاب العقل والجهل اصول کافی به قلم آمد./// 4- کافی، کتاب العقل و الجهل ///5- سوره نور، آیه55 ؛ «مرا عبادت کنید و چیزی را شریک من نگیرید.»